Kudüs’te 1880 yılında ortaya çıkarılan ve bugün İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde korunmakta olan Siloam Yazıtı, hem arkeolojik hem de kutsal kitaplar bağlamında önemli bir yere sahiptir. Gündeme gelen iade tartışmaları kapsamında, bu değerli eser şu anda MİT tarafından özel bir koruma altında tutulmaktadır.
İsrailli yetkililer, yazıtın Türkiye’ye iade edilmesini talep ederken, bu talebe karşı Türkiye Cumhuriyeti ise eserin yasal olarak ülkelerine getirildiğini savunuyor. Tel Aviv basınında yer alan haberlerde ise geçmişte yazıt için Türkiye’den defalarca talepte bulunulduğu ve her seferinde reddedildiği aktarılıyor.
SİLOAM YAZITI NEDİR Yazıt, Kudüs’teki Siloam Tüneli (Hezekiya Tüneli) duvarında bulunan eski İbranice bir kitabe olarak kayda geçmiştir. Törenler M.Ö. 8. yüzyıla, Yahuda Krallığı Kralı Hezekiya dönemine kadar uzanır ve yaklaşık M.Ö. 701 yıllarını işaret eder. 1880’de Kudüs’te bir çocuk tarafından tesadüfen bulunan bu eser, şu anda İstanbul Arkeoloji Müzeleri’nde sergilenmektedir.
SİLOAM YAZITI’nda Neler Yazıyor Kitabe, Kudüs’e su temin eden tünelin inşa sürecini ayrıntılarıyla betimler. Özellikle, iki grubun birbirinden bağımsız olarak ilerleyip sonunda karşılaştıkları anlatılarak dönemin mühendislik altyapısının ve su temini yöntemlerinin ne denli gelişmiş olduğuna dair güçlü bir belgenin olduğunu gösterir.
İADE TARTIŞMALARI Yazıt, Osmanlı döneminde Kudüs’ten çıkartılıp İstanbul’a getirildiği için ulusal miras bağlamında Türkiye ile İsrail arasında süregelen bir anlaşmazlık konusudur. Şu an İstanbul’da devletin ve MİT’in koruması altında bulunan eser, İsrail tarafından Kudüs’e ait bir “topraklar bütünü” olarak görüldüğü için iade talebinde bulunmaktadır. Türkiye ise yazıtın yasal yollarla kendi topraklarına getirildiğini ileri sürerek iade talebine olumlu bakmamaktadır. Yazıtın Yahudi tarihiyle güçlü bir bağlantısı olması, İsrail açısından kimlik ve tarihsel meşruiyet tartışmalarını da beraberinde getirir; Türkiye açısından ise bu eser, Osmanlı mirasının ve uluslararası müzecilik ilkelerinin korunması gerekliliğini işaret eder.
News
